Borç ve alacak ilişkileri gerek şahsi gerekse ticari düzeyde sıklıkla karşılaşılan durumlardır. Bu tür ilişkilerde borcun ödenmemesi veya alacağın tahsil edilememesi, taraflar için çeşitli sorunlar doğurabilir. Alacaklı kişi, borçluya karşı haklarını korumak amacıyla yasal bir yol olan icra işlemleriyle borcunu tahsil edebilir. İcra takibi süreci başladığında, icra faizi de devreye girer.
İcra Faizi Nedir ve Nasıl Uygulanır?
İcra faizi, borçlu kişinin alacaklıya olan borcunu zamanında ödeyememesi durumunda devreye giren faiz oranıdır. Bu faiz borcun ödenmediği her gün için hesaplanarak, ödenecek tutara eklenir. İcra faizi alacaklının zarara uğramaması ve borcun ödendiği tarihe kadar belirli bir oranda faiz uygulanarak borçlunun ödeme yükümlülüğü altına girmesini sağlar. Faiz oranı yasal düzenlemelere ve borç türüne göre değişiklik gösterebilir. Bu noktada icra faizi hesaplama işlemi borcun ne kadar süreyle ödenmediğine ve uygulanacak faiz oranına göre yapılır.
İcra Faizi Hesaplama Yöntemleri
İcra takibi başladığında borcun üzerinden faiz hesaplanması için bazı temel kriterler göz önünde bulundurulur. İlk olarak borçlu kişi ve alacaklı arasındaki anlaşmazlık sonucu borcun ödeme tarihi belirlenir. İcra faizi borcun ödenmemesi nedeniyle devreye girer. Ödeme yapılmadığı her geçen gün faizin birikmesi sağlanır. İcra faizi hesaplamasında dikkate alınması gereken faktörler arasında borcun miktarı, faiz oranı ve ödeme süresi bulunur.
İçindekiler
Yasal faiz oranları her yıl belirli periyotlarla güncellenir ve bu oranlar, Türk Ticaret Kanunu’na göre uygulanır. 2025 yılı itibarıyla yasal faiz oranı %24 olarak belirlenmiştir. Ticari ilişkilerde ise bu oran daha yüksek olabilir. Örneğin, bir borç için yıllık %24 faiz uygulanırken ticari işlemler için bu oran %53,25 gibi yüksek bir değere çıkabilir. Faiz hesaplaması yapılırken sözleşmede belirtilen oran da göz önüne alınarak icra faizi hesaplaması yapılabilir.
İcra Faizi ve Temerrüt Faizi Arasındaki Farklar
İcra faizi ile temerrüt faizi arasındaki farklar genellikle insanların karıştırdığı konulardan biridir. Temerrüt faizi ödeme süresi geçen borçlar için uygulanırken icra faizi, borçlunun ödemediği borcun yasal süreçle tahsil edilmesi sırasında devreye girer. Her iki faizin oranı, yasal düzenlemelere göre değişir ve borçlu tarafından belirli bir süre sonra ödenmesi gereken tutarın bir parçası olarak hesaplanır.
Örneğin temerrüt faizi sözleşmede belirtilen orana göre işlerken icra faizi yasal sınırlar içinde belirli bir oranda uygulanır. Temerrüt faizinin oranı, sözleşmede belirtildiği şekilde değişiklik gösterebilir. İcra faizi ise her yıl yasal olarak belirlenen bir orana dayanır ve her iki durumda da alacaklı kişi, borçludan alacağı paranın yanında bir faiz bedeli talep etme hakkına sahiptir.
İcra Faizi Ödeme Yükümlülüğü
Bir borçlu icra takibi başlatıldıktan sonra borç üzerinden hesaplanan faizi de ödemekle yükümlüdür. İcra faizi, borcun ödenmemesi sonucu zaman içinde birikerek toplam borç miktarını artırır. İcra faizi ödeme konusunda, borçlu tarafın yasal sürede ödeme yapmaması durumunda faiz oranı her geçen gün artmaya devam eder. Bu durum, borçlu taraf için önemli bir yükümlülük haline gelir.
Eğer borçlu icra faiziyle birlikte ana borcu ödemek için belirli bir sürede ödeme yapmazsa, alacaklı kişi icra dairesine başvurarak icra işlemlerinin daha ileri bir aşamaya geçmesini sağlayabilir. Bu aşama borçlu kişinin mal varlıklarına el koyma gibi yasal işlemleri içerebilir.
Yabancı Para ve İcra Faizi Hesaplama
Bazı durumlarda borç yabancı para biriminden oluşabilir. Bu gibi durumlarda icra faizi hesaplama işleminde yabancı para biriminin değeri dikkate alınır. Türkiye’de yabancı paralarla ilgili icra faizi hesaplama işlemi, Merkez Bankası’nın belirlediği oranlarla yapılır. Herhangi bir yabancı para birimi üzerinden yapılan icra takibinde, devlet bankalarının belirlediği faiz oranları esas alınır.
Örneğin bir yabancı para borcu icra takibine alındığında, alacaklı kişinin talep ettiği ödeme, yasal düzenlemelere göre belirlenen oranlarla faiz eklenerek hesaplanır. Yabancı paralarla yapılan borçlanmalar TL’ye çevrilerek faizi hesaplanabilir. Bu durumda, borçlu yine faizi ödemekle yükümlüdür.
İcra Faizinin Ödenmemesi Durumunda Ne Olur?
Borçlu kişi icra faiziyle birlikte ana borcu ödemezse, alacaklı taraf için yasal süreç başlatılır. İcra işlemleri, alacaklının hakkını alması için hızla ilerler. Ancak borçlu tarafın faizi ödememesi durumunda alacaklı kişi icra dairesine başvurarak mal varlıklarına haciz koydurabilir. Bu borçlunun ödeme yapmadığı takdirde karşılaşacağı yasal sonuçlardan biridir.
Kredi kartı borçları ve banka kredileri gibi finansal yükümlülükler de sıkça icra takibine konu olur. Bu durumlarda, banka veya finansal kurumlar, borçluya icra faiziyle birlikte ödeme yapma hakkı tanıyabilir. Ancak ödenmeyen faiz kredi notunu olumsuz etkileyebilir ve ileride kredi çekmekte zorluk yaşanmasına yol açabilir.
