Kur rejimi; bir ülkenin kendi parasını yabancı paralara kıyaslama açısından ne şekilde kullanacağı konusunda izleyeceği yöntemin adıdır.

Kur Rejimi Nedir, Kaç Çeşit Kur Rejimi Vardır?

Kur rejiminde her paranın iç değeri olduğu gibi dış değerde vardır. Paranın iç değerinin önemi o paranın ülke içindeki kullanımı ve satın alma gücü belirlemektedir. Paranın iç satın alma gücü yurtiçinde satılan ürün ve hizmetlerin karşılığında sürekli olarak düşüş yaşıyorsa para içeride değer kaybediyordur buda enflasyonun olmasına sebep olmaktadır. Yılbaşında 100 TL’ye aldığınız bir ürünü yılsonunda 15 TL’ye aldığınızda para, satın alım gücünü kaybetmesine sebep olmuştur. Bir paranın dış satın alma gücü ise yabancı paralarla arasındaki bağlantıyla belli olur. Örneğin 10 USD = 80 TL’ ye denk geliyorsa bu eşitlik bize dolar kurunu verir. ABD’de 10 dolara satılan çeşitli mallardan oluşan ürünleri yılbaşında 250 TL’ye alırken bugün 800 TL’ye alıyorsak o zaman TL, dolara karşı çok ciddi anlamda değerini kaybetmiş demektir.

Belirlenen döviz kuru rejimi çerçevesinde döviz kuru politikasının biçimlendirilmesi ile uygulanması görevi ve yetkisi ise Merkez Bankasına aittir. Bu konu Hakkında Merkez Bankası Web adresinden gereki bilgilere ulaşabilirsiniz.

Sabit kur rejimi

Bir ülke parasının diğer bir ülke parası cinsinden fiyatını gösteren döviz kuru ve döviz kuru sistemleri, ülkelerin ekonomik faaliyetleri etkileyen önemli faktörlerden biridir. Sabit kur, bir kez belirlendiğinde Merkez Bankası tarafından değiştirilinceye kadar aynı kalır.

Sabit kur rejimi ve parite kur hakkında detaylı bilgi için ilgili makalemize bakabilirsiniz.

Sabit Kur Rejimi Nedir? Parite Kuru Nedir?

Kurda yer alan dalgalanmalar ve oluşan ciddi değer düşüşleri incelediğinde sabit kur rejimi nedir sorusu sorusu sorulmaya ve yatırımcılar tarafından araştırılmaya başladı. Bu sorunun cevabına ve gerekli kaynaklara bu içeriğimizde ulaşabilirsiniz.Covid dönemiyle birlikte ekonomide oluşan ciddi problemlerin yanı sıra dünyada gelişen pek çok politik sorunlar kurlarda dalgalanma olmasına pek çok dev şirketin iflasına ya da küçülmeye gitmesine sebebiyet verdi. Peki sabit kur rejimi kavramı bu olayların neresinde idi

İlgili İçerik

Dalgalı kur rejimi

Dalgalı Kur Rejimi, yerli paranın yabancı paralarla ilişkisinin piyasalarda (arz ve talep çerçevesinde) belirlendiği kur rejiminin adıdır. Bu rejimde yerli paranın yabancı paralarla olan ilişkisi gün içinde sürekli olarak yeniden belirlenir. Dalgalı kur rejiminin farklı uygulanma biçimleri vardır. Her ne kadar kamunun özellikle Merkez Bankası’nın müdahil olmadığı söylense de pratikte uygulama farklıdır.  Tam dalgalı kur rejimi; dalgalı kur rejiminde Merkez Bankası ya da başka bir kurum paranın dış değerine müdahale etmiyorsa bu rejime tam dalgalı kur rejimi denir. Müdahaleli dalgalı kur rejimi; dalgalı kur rejiminde Merkez Bankası kurdaki değişimlere döviz alım satımı yaparak ya da başka yollarla müdahale ediyorsa bu rejime müdahaleli dalgalı kur rejimi denir. Özellikle 2008 Ekonomik Krizi sonrası birçok Merkez Bankası kanununa geçen Finansal İstikrar kavramı ile beraber arada sırada müdahale olmaktadır.

Çapraz Kur Nedir? Çapraz Kur Hesapla

Döviz kurlarının son zamanlarda yatırıma ciddi seviyede konu olması çapraz kur hesapla işlemini ve çapraz kur nedir sorusunu beraberinde getirdi. Döviz kurları arasında farklı birimler arasında oluşan fark durumu ile alakalı olan bu kavramın ne olduğunu ve hesaplama işleminin nasıl yapılabileceğini anlatmaya çalışacağız. Çapraz Kur Nedir 2 farklı para birimi arasında oluşan oranın bir başka para birimi türünden ifade edilmesine verilen isim çapraz kur olarak adlandırılmaktadır. Çapraz kur hesapla

İlgili İçerik

Dalgalı Kur Sistemi Türleri

Dalgalı Kur Sistem türleri 3 e ayrılır. Bunlar Gözetimli dalgalanma, Bant içinde dalgalanma ve Kayan aralık sistemleridir.

Gözetimli Dalgalanma

Gözetimli dalgalanma sisteminde parasal otorite döviz kurlarına müdahalesi sonucunda, bu müdahaleler önceden belirlenmiş kurallara kapsamında gerçekleşir. Parasal otorite kendi geliştirdiği mekanizmalarla kurların beklenenden daha fazla dalgalanması durumunda müdahale etmesidir. Daha önceden açıklanan kurallara uygun olarak yapılmayan bu müdahaleler sayesinde para otoritesinin hareket alanı genişletilir. Bundan dolayı bu müdahaleler sonucunda serbest dalgalı kur sisteminin getirebileceği bazı riskler de ortadan kaldırılması söz konusudur. Ancak bu tür müdahaleler tüm ekonomiler açısından düşünülünce eğer yönetimli dalgalanma modeli varsa ülkede elde edilecek sonuçlar başka ülkeler için olumsuz etkilenmeye sebep olması durumunda kirli dalgalanma meydana gelmiştir.

Bant İçinde Dalgalanma

Bant içinde dalgalanma sisteminde kurların dalgalanması için gerekli olan belirli bir aralık süresince o dalgalanmaya izin vermektir. Para otoritesi bu aralığın ortasında bir kur belirlemekte bu kur sürekli belirlenen noktalarda dalgalanır. Dar bir bandın belirlenmesi istikrarsızlığı ve spekülasyona sebep olabilir. Ayrıca bandın ne kadar dar olursa aralığın sürdürülemesin de sorunlara sebep olur bunun sonucunda sisteme olan güvenin sarsıntıya neden olur. Son olarak da aralığın sürekli değiştirilmesi sıkıntı çıkarır.

Kayan Aralık

Bu sistemi diğer sistemlerden ayıran kısmı ise, belirlenen aralığın ortasındaki merkez kur sabit tutulmamasından kaynaklıdır. Bu ortalama para otoritesinin kullandığı sisteme göre zamanı belli olmadan belli aralıklarla yeniden ayarlanmaktır. Başta piyasanın volatil olduğu ve enflasyon değerleri yüksek ve gelişmekte olan ülkelerde uygulanan bir sistemdir. Ancak bu sistemde ayarlama dönemlerinin önceden bilinmemesinden dolayı  istikrarsızlık sebebi yaşanacağından piyasalarda belirsizliği sebep olabilir. Türkiye’de uygulanacak döviz kuru rejimi için Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Sayfasından kontrol sağlayabilirsiniz.

Türkiye’de Dalgalı Kur Rejimi

Türkiye 2000 yılında bir dezenflasyon uygulamış ve kar artışlarını sabitlemişti. Ancak ani bir karar ile 2001 yılının Şubat ayında bu programdan vazgeçip oynaklığın olduğu kur rejimine geçmesi ile sıkıntılar yaşamıştır. Bu geçiş sonucunda dövize ülke içinde büyük bir rekabet görmüş ve bu talebin karşılanmasında zorlanıldığı için ülke çok sancılı sıkıntılı dönemler yaşamıştır.Belirlenen döviz kuru rejimi çerçevesinde döviz kuru politikasının biçimlendirilmesi ile uygulanması görevi ve yetkisi ise Merkez Bankasına aittir.

Sistemin Avantajları

Bağımsız Para Politikası

Dışsal/Reel Şoklara Karşı Direnç

Uluslararası Piyasalara Giriş

Dış Ticarette Rekabet

Kur Riskinde Azalma

Faiz Oranlarında Düşüş

Sistemin Dezavantajları

İthal Enflasyon

Bağımlı Para Politikası

Kur Riskine Bağlı Tahribat

Ticari ve Finansal İşlemleri Azaltabilir

Cari işlemler

Güvenilirlik

Şoklar

Bir önceki yazımız olan İzmirim Kart Bakiye Sorgulama ve TL Yükleme(2023) başlıklı makalemizde İzmirim kart, İzmirim kart bakiye sorgulama ve İzmirim kart sorgulama hakkında bilgiler verilmektedir.